Co to znaczy, że ktoś jest uposażony?
Definicję uposażenia określa Kodeks cywilny w art. 831 w §1 w następujący sposób:
„Ubezpieczający może wskazać jedną lub więcej osób uprawnionych do otrzymania sumy ubezpieczenia w razie śmierci osoby ubezpieczonej; może również zawrzeć umowę ubezpieczenia na okaziciela. Ubezpieczający może każde z tych zastrzeżeń zmienić lub odwołać w każdym czasie.”
Pojęcie „uposażony” odnosi się więc do osoby, która została konkretnie wskazana przez ubezpieczającego do otrzymania sumy ubezpieczenia w przypadku śmierci ubezpieczonego. Powyższy przepis w dalszej części precyzuje, że w przypadku ubezpieczenia na cudzy rachunek (czyli np. w ubezpieczeniach grupowych) wskazanie osoby uposażonej przez ubezpieczającego musi odbyć się za uprzednią zgodą ubezpieczonego. W skrócie więc – uposażony to osoba, która w razie śmierci ubezpieczonego otrzyma określone w umowie ubezpieczenia świadczenie pieniężne. Należy pamiętać także o tym, że uposażonym może być nie tylko osoba fizyczna, ale również wskazana przez nas instytucja np. bank lub organizacja.
Istotne jest również to, że pieniądze dla osoby uposażonej wypłacane z tytułu ubezpieczenia na życie nie podlegają opodatkowaniu. Suma ubezpieczenia w ubezpieczeniu na życie przypadająca uprawnionemu nie należy do spadku po ubezpieczonym i nie jest objęta podatkiem od spadku i darowizn ani innym podatkiem (wedle obowiązujących aktualnie przepisów prawa). W przypadku śmierci ubezpieczonego, przy spełnieniu warunków do wypłaty, świadczenie z tego tytułu będzie wypłacone uposażonemu/uposażonym w całości, bez potrąceń.
Kogo można uposażyć w ubezpieczeniu na życie?
Uposażyć w umowie ubezpieczenia na życie można każdą osobę, także niepełnoletnią. Nie ma zatem żadnych ograniczeń, jeśli chodzi o to, kto będzie widniał w umowie ubezpieczeniowej jako uposażony. Choć zwykle jest tutaj wskazywany członek rodziny (np. współmałżonek, dziecko, rodzic lub rodzeństwo), to nic nie stoi na przeszkodzie ku temu, by jako osoba uposażona w ubezpieczeniu została określona także inna osoba (np. partner życiowy) albo instytucja. Taką instytucją może być np. firma, instytucja publiczna (jak np. szpital) czy też fundacja.
Gdy wskazujemy, kto będzie uposażony w ubezpieczeniu na życie, powinniśmy dysponować określonymi danymi, które pozwolą precyzyjnie zidentyfikować tą osobę. Umożliwią one ubezpieczycielowi ewentualne skontaktowanie się z uposażonym lub weryfikację jego tożsamości. W przypadku gdy uposażonymi będą osoby fizyczne, zazwyczaj wystarczy podanie imienia, nazwiska, daty urodzenia oraz informacji kontaktowych takich jak adres korespondencyjny. W przypadku instytucji zwyczajowo jest to pełna nazwa (firma), numer REGON (lub NIP/KRS) oraz adres.
Istnieją dwa przypadki bezskuteczności wskazania uposażonego w ubezpieczeniu na życie. Pierwszy z nich jest związany ze śmiercią uposażonego przed śmiercią ubezpieczonego. Drugi dotyczy z kolei sytuacji, w której uposażony umyślnie przyczynił się do śmierci ubezpieczonego. W obu tych przypadkach wskazanie uposażonego staje się bezskuteczne, a świadczenie jest wypłacane pozostałym uposażonym (jeśli zostali wskazani) lub najbliższej rodzinie ubezpieczonego w kolejności ustalonej w ogólnych warunkach ubezpieczenia (chyba, że umowa ubezpieczenia w danym przypadku stanowi inaczej). Podobnie dzieje się w przypadku, gdy nie wskażemy w umowie ubezpieczenia uposażonych. W ubezpieczeniach Prudential kolejność ta jest następująca:
- współmałżonek ubezpieczonego,
- w przypadku braku małżonka dzieci ubezpieczonego,
- w przypadku braku małżonka i dzieci rodzice ubezpieczonego,
- w przypadku braku małżonka, dzieci i rodziców rodzeństwo ubezpieczonego,
przy czym wypłata świadczenia osobie lub osobom w danej grupie uprawnionych wyklucza uprawnienie do otrzymania świadczenia przez osoby należące do kolejnej grupy. Dlatego najlepiej samodzielnie wskazać osoby uposażone. W takiej sytuacji wypłata potencjalnego świadczenia nastąpi zgodnie z życzeniem osoby ubezpieczonej.
Czy można uposażyć więcej niż jedną osobę?
Do otrzymania świadczenia na wypadek śmierci ubezpieczonego można wskazać jedną osobę lub więcej. Stanowi o tym art. 831 Kodeksu cywilnego. Wskazanie kilku osób uposażonych do uzyskania świadczenia w umowie ubezpieczenia jest często spotykaną praktyką. Gdy zdecydujemy się na takie rozwiązanie, powinniśmy tylko pamiętać o tym, że w takiej umowie wskazuje się, jaki procent sumy ubezpieczenia otrzyma każdy z uposażonych w przypadku śmierci ubezpieczonego. Suma wszystkich udziałów musi być przy tym równa 100% sumy ubezpieczenia. W przypadku wypłaty świadczenia ubezpieczeniowego dzielone jest ono przez ubezpieczyciela i rozdysponowane we wskazanym procencie wszystkim osobom uposażonym. Gdy w trakcie zawierania ubezpieczenia taki podział udziałów nie zostanie jednak z różnych względów określony, przyjmuje się, że z mocy prawa ich udziały są równe. Przy dwóch osobach uposażonych podział świadczenia wyniesie w takim przypadku 2 × 50%, czterech – 4 × 25% itd.
Bardzo istotne jest również to, że w trakcie trwania umowy ubezpieczenia można dokonać zmiany osoby lub osób uposażonych. Pozwala to na dostosowanie się do nowej sytuacji życiowej. Jest to ważne np. w razie zawarcia związku małżeńskiego lub urodzenia dziecka. Umowa ubezpieczenia to bowiem często rozwiązanie długoterminowe, dlatego w trakcie trwania ubezpieczenia występują zdarzenia, które mają wpływ na nasze potrzeby ubezpieczeniowe.
Zastanawiasz się nad zawarciem umowy ubezpieczenia na życie?
Poszukujesz ubezpieczenia na życie na korzystnych warunkach? Znajdziesz je w Prudential. Zapraszamy do kontaktu z naszym konsultantem, by uzyskać informacje o dostępnej ofercie. Przygotujemy dla Ciebie ofertę, która będzie idealnie dostosowana do Twoich potrzeb. Możesz przy tym liczyć na rozsądne wysokości składek, dostosowane do twojego budżetu. Takie ubezpieczenie na życie zapewni stabilność finansowąi Twoim bliskim przez wiele lat.
Ostatnia aktualizacja: 22.05.2024 r.
